Họ Ngài chim Sphingidae, thường được gọi là diều hâu, bao gồm hơn 1.700 loài ngài (bướm đêm) từ nhỏ đến lớn (sải cánh từ 25–200 mm) được tìm thấy trên toàn thế giới ngoại trừ Antarctca. Zolotuhin & Ryabov (2012) đã ghi nhận 174 loài ngài chim ở Việt Nam, trong đó có 91 loài ghi từ Tây Nguyên. Tây Nguyên gồm 5 tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, Đăk Nông và Lâm Đồng. Địa hình bị chi phối bởi dãy núi An Nam (dãy Trường Sơn). Ngài ở Tây Nguyên chưa được nghiên cứu rộng rãi, với rất ít công bố đề cập đến họ Sphingidae.
Nghiên cứu của các nhà khoa học Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam và Học viện Khoa học và công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam về các loài Ngài chim (họ Sphingidae) ở Tây Nguyên Việt Nam (tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng) thực hiện trong giai đoạn 2016 - 2022. Bẫy đèn và vợt bướm được sử dụng để thu thập mẫu vật các loài Ngài chim cả ban đêm và ban ngày. Danh sách loài cập nhật về họ Sphingidae được xây dựng dựa trên các mẫu vật thu thập trong khu vực nghiên cứu và kết hợp dữ liệu tổng hợp từ các nghiên cứu trước. Kết quả, tổng cộng có 113 loài Sphingidae ở Tây Nguyên Việt Nam đã được ghi nhận. Trong đó có 78 loài ghi nhận từ các mẫu vật thu thập được và 35 loài không thu thập mẫu vật, được tổng hợp từ tài liệu. Ngoài ra, có 14 loài bổ sung thêm vào danh sách, bao gồm một loài rất hiếm Eurypteryx geofreyi Cadiou & Kitching, 1990, và 2 loài đặc hữu, Griseosphinx marchandi Cadiou, 1996 và Callambulyx schintlmeisteri Brechlin, 1997.
Hình ảnh các loài ngài chim:
Nguồn trích dẫn tài liệu: Le, T.Q. & L.V. Vu (2024). Checklist of hawkmoths (Lepidoptera: Bombycoidea: Sphingidae) in the Central Highlands of Vietnam. Journal of Threatened Taxa 16(1): 24503–24528. htps://doi.org/10.11609/jot.8636.16.1.24503–24528
Nguồn tin: Vũ Văn Liên, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, VAST