Sóc đỏ Callosciurus finlaysonii là một trong mười sáu loài sóc cây thuộc giống Callosciurus. Loài này có 16 phân loài, phân bố ở Thái Lan, Nam Lào, Tây Nam Việt Nam, Nam Campuchia và Nam Myanmar. Các phân loài có sự khác biệt lớn về màu sắc bộ lông. Ở Việt Nam, cho đến nay đã ghi nhận 2 phân loài là Callosciurus finlaysonii germaini phân bố đặc hữu ở đảo Côn Sơn (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) và Callosciurus finlaysonii harmandi phân bố đặc hữu ở đảo Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang).
Trong khuôn khổ của Đề tài thuộc Chương trình phát triển khoa học cơ bản trong lĩnh vực Hoá học, Khoa học sự sống, Khoa học trái đất và Khoa học biển giai đoạn 2017-2025 (MS: KHCBSS.02/20–22), nhóm nghiên cứu Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Bảo Tàng thiên nhiên Việt Nam thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam kết hợp với các nhà khoa học thuộc Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), Đại học Tokyo, Đại học Tokyo của Nhật Bản đã thu thập được mẫu của loài Sóc đỏ ở đảo ven bờ Hòn Nghệ, thuộc xã Hòn Nghệ, huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang.
Ảnh chụp hình thái ngoài mẫu chuẩn của C. f. honnghensis với thước chuẩn được sử dụng trong các mô tả gốc của phân loài mới
So sánh các chi tiết hình thái, màu sắc bộ lông, cho thấy, mẫu vật của loài có những đặc điểm khác biệt so với những phân loài của Loài Sóc đỏ Callosciurus finlaysonii đã được ghi nhận trước đây. Kết hợp với kết quả phân tích sinh học phân tử ADN và hình thái xương ngọc hành, nhóm nghiên cứu đã mô tả một phân loài mới của loài Sóc đỏ C. finlaysonii, phân bố đặc hữu ở khu vực đảo Hòn Nghệ, tỉnh Kiên Giang. Phân loài này được gọi là Sóc đỏ hòn nghệ, có tên khoa học C. f. honnghensis. Dựa trên kết quả phân tích trình tự gen Cytochrome b của ty thể, nghiên cứu đã xác định phân loài này có quan hệ phát sinh loài gần gũi với phân loài Sóc đỏ, có tên khoa học C. f. albivexilli và C. f. frandseni, mà hiện cả hai phân loài này phân bố đặc hữu ở đảo Koh Kut và đảo Koh Chang, Thái Lan. Kết quả này đã cung cấp thêm những thông tin khoa học trên đảo của Việt Nam nói chung, đảo ven bờ nói riêng.
Bản đồ ghi nhận phân bố của loài Callosciurus finlaysonii và phân loài mới C. f. honnghensis tại đảo Hòn Nghệ, Kiên Giang, Việt Nam
Nguồn trích dẫn: Duong Thuy Vu, Son Truong Nguyen, Masaharu Motokawa, Tu Ngoc Ly, Phuong Huy Dang, Hai Tuan Bui, Minh Duc Le, Hideki Endo and Tatsuo Oshida. 2021. A new subspecies of Finlayson’s squirrel from an isolated island offshore of the Indochina Peninsula in southern Vietnam. Mammalia. https://doi.org/10.1515/mammalia-2021-0015.
Nguồn tin: Bùi Tuấn Hải, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, VAST