Sử dụng kết hợp 2 đoạn gen ty thể (16S và Cytb) và 2 đoạn gen nhân (CMOS và RAG1) của 103 cá thể thạch sùng mí, nghiên cứu đánh giá đầy đủ về mối quan hệ di truyền của 23 loài Thạch sùng mí phân bố tại Nhật Bản, Trung Quốc và Việt Nam. Nghiên cứu phân chia các loài Thạch sùng mí vào bốn nhóm Thạch sùng mí tách biệt về di truyền gồm: nhóm kuroiwae, lichtenfelderi, luii và yingdeensis. Dựa trên kết quả phân tích hình thái trước đây và sinh học phân tử trong nghiên cứu này, chúng tôi khẳng định loài G. kadoorieorum chính là loài G. luii. Sử dụng phương pháp phân tích “stochastic character mapping”, nghiên cứu ước tính tỷ lệ tiến hóa của tổ tiên và các loài Thạch sùng mí theo sinh cảnh phân bố. Sinh cảnh rừng núi đá vôi và sinh cảnh suối núi đất được xác định là hai hệ sinh thái của các loài Thạch sùng mí. Qua phân tích, nghiên cứu đưa dự đoán với khả năng cao hơn của sinh cảnh rừng núi đá vôi là điều kiện sinh thái tổ tiên cho giống Thạch sùng mí và ba nhóm: kuroiwae, luii và yingdeensis groups. Tuy nhiên, nhóm thạch sùng mí lichtenfelderi được dự đoán có nguồn gốc tổ tiên từ sinh cảnh suối núi đất. Bên cạnh đó, chúng tôi tiến hành phân tích đơn biến và đa biến đặc điểm hình thái theo sinh thái sinh cảnh. Đối với những loài thuộc nhóm luii phân bố tại núi đá vôi có đặc điểm hình thái khác biệt hoàn toàn so với những loài thuộc nhóm lichtenfelderi phân bố dọc theo suôi núi đất.
Hình 1: Một số hình ảnh các loài Thạch sùng mí phân bố tại Việt Nam và sinh cảnh sống
Nguồn trích dẫn: “Grismer LL, Ngo HN, Qi S, Wang YY, Le MD, Ziegler T (2021) Phylogeny and evolution of habitat preference in Goniurosaurus (Squamata: Eublepharidae) and their correlation with karst and granite-stream-adapted ecomorphologies in species groups from Vietnam. Vertebrate Zoology 71: 335–352”. https://doi.org/10.3897/vz.71.e65969
Nguồn tin: Ngô Ngọc Hải, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, VAST